مدرسه تابستانه موضوع شناسی و چالش‌های فقه هوش مصنوعی برگزار می شود

میز پژوهشی فقه هوش مصنوعی در موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف مقام معظم رهبری مدّظلّه العالی این رسالت خطیر را بر عهده دارد تا با استفاده از تمام ظریفیت های موجود در حوزه علمیه و نیز تعامل سازنده با نخبگان و اساتید دانشگاهی، یک فضای علمی وسیع را در راستای تحقق بستری مناسب در خصوص مطالعات بنیادین هوش مصنوعی با رویکرد مبانی فقهی ایجاد کند.

به گزارش خبرگزاری حوزه، به بهانه مدرسه تابستانه موضوع شناسی و چالش های فقه هوش مصنوعی که در مؤسسه عالی‌فقه و علوم‌اسلامی برگزار می‌شود، مصاحبه‌ای با حجت‌الاسلام‌ ایمانی مقدم، کارشناس میز پژوهشی فقه هوش مصنوعی انجام شده است که تقدیم می شود.

لطفا درباره مدرسه تابستانه موضوع شناسی و چالش های فقه هوش مصنوعی توضیحاتی را بفرمایید و این که این موضوع چقدر حائز اهمیت است و چند ساله که برگزار می شود؟

انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در راستای حرکت متعالی خود، به تحقق تمدن نوین اسلامی می اندیشد. این تمدن نوین اسلامی بر آن است تا با بهره گیری از تمام ظرفیت ها و دستاوردهای علمی، به ایجاد تمدنی نوین بپردازد که بتواند تمامی جنبه های تعالی را دربرداشته باشد. برای دستیابی به شاخص های تمدن نوین اسلامی بر مبنای دانش و علوم بنیادین، هوش مصنوعی که از نظر کارکردی و رفتاری شبیه بعضی از قابلیت های هوش طبیعی عمل می کند، یک فرصت مهم و یک دگرگونی موثر در زیست بوم زندگی بر مبنای حکمرانی اسلامی هوشمند به شمار می آید. بدین ترتیب، هوش مصنوعی در تعامل با جامعه انسانی و در ارتباط با سایر موجودات خلقت، می تواند به عنوان یک پدیده اجتماعی و مرتبط با زیست بوم دینی و فرهنگی جامعه اسلامی به حساب آید که می با یست ابتناء همه جانبه آن بر مبانی اعتقادی، ارزش های اخلاقی و ضوابط فقهی مورد توجه تمام جامعه نخبگانی و مسئولین قرارگیرد.

به خاطر این جایگاه خطیر و تاثیر گذاری عظیمِ هوش مصنوعی در عصر حاضر و در آینده است که رهبر معظم انقلاب همواره در بیانات متعدد، چه در دیدار با نخبگان و چه در دیدار با دولت مردان، به مرّات و کرّات بر مسئله هوش مصنوعی و همت همه جانبه بر رشد و پیشرفت در این زمینه تاکید وافر نموده اند.

همان طور که مستحضر هستید، هوش مصنوعی به عنوان یک پدیده فرا رشته ای، به گونه ای است که می تواند تمام ابعاد زندگی بشر را در زمینه های مختلف، سیاسی، اقتصادی، نظامی، پزشکی، امنیتی و صدها ساحت دیگر، تحت سیطره خود، درآورد. از طرفی موضوع علم فقه نیز افعال مکلفین است. بنابراین، فقه جواهری و پویا، می بایست نسبت به تمام مسائل مستحدثه در عصر فناوری های هوشمند، حضوری فعال و موثر داشته باشد. در همین راستا، دوره تابستانه موضوع شناسی و چالش های فقه هوش مصنوعی، به عنوان یک گام مهم و پیشرو در زمینه مباحث فقهی هوش مصنوعی به شمار می آید.

با اجرای این طرح به دنبال چه هستید؟ هدف طرح چیست؟

اهداف از برگزاری این دوره بدیع و قوی، متعدد و پُرشمار است اما اگر بخواهم به اصلی ترین و مهم ترین اهداف آن اشاره کنم، می توانیم پنج محور اساسی را مطرح کنیم که عبارتند از: ۱. ایجاد یک گفتمان علمی ژرف و عمیق در زمینه مباحث مرتبط با فقه هوش مصنوعی ۲. آشنایی طلاب و اساتید حوزوی و دانشگاهی با مباحث مرتبط با فقه هوش مصنوعی ۳. زمینه سازی مناسب جهت تعامل بین نخبگان حوزوی و دانشگاهی در راستای تحقق پیوند میان حوزه و دانشگاه و استفاده از ظریفیت های موجود در هر دو ساحت ۴. دست یابی به جدید ترین نظریات فقهی در موضوعات مرتبط با فقه هوش مصنوعی ۵. بستر سازی مناسب جهت برگزاری دروس خارج فقه هوش مصنوعی.

این پنج محور را می توانیم به عنوان مهم ترین اهداف از برگزاری این مدرسه تابستانه بیان کنیم.

آیا حضور در این دوره برای همه آزاد است یا نیاز به ثبت نام دارد؟ مهلت ثبت نام تا چه زمانی است؟

بله، همانطور که قبلا در اطلاع رسانی ها آمده است، حضور برای همگان در این دوره آزاد است، به بیان دیگر، تمام حوزویان و دانشگاهیان و نیز تمام افراد علاقه مند به مباحث هوش مصنوعی به ویژه مسائل فقهی آن می توانند در این دوره شرکت کنند. حضور برای خانم ها به صورت مجازی بلا مانع است، اما آقایان می توانند هم به صورت مجازی و هم به صورت حضوری در این دوره شرکت کنند.

در پایان این دوره گواهی معتبری از سوی موسسه عالی فقه و علوم اسلامی با مشارکت شورای عالی انقلاب فرهنگی به افراد شرکت کننده در این دوره اعطاء می گردد، لکن نکته مهم در این خصوص آن است که این گواهی تنها به افرادی تعلق می گیرد که از طریق سامانه طراحی شده ثبت نام کرده اند و در اغلب کلاس ها حضور کامل داشته باشند.

مهلت ثبت نام تا ۲۵ شهریور است. علاقه مندان می توانند برای اطلاعات بیشتر، ثبت نام و آگاهی از آخرین اخبار دوره به کانال میز پژوهشی فقه هوش مصنوعی در ایتا به آدرس https://eitaa.com/jurisprudence_AI مراجعه کنند.

درباره اساتید دوره و مطالبی که ارائه می شود توضیح دهید

عناوین مطرح شده در این دوره از مباحثی است که تا به امروز کمتر به صورت تخصصی به آن ها پرداخته شده است؛ البته بخشی از مباحث، مرتبط با موضوع شناسی است که در دوبخش ارائه می شود،

بخش اول مباحث ماهیت شناسی و تاریخچه هوش مصنوعی است که توسط دکتر مصطفی قبایی از اساتید برجسته در زمینه هوش مصنوعی و از دانشمندان پر استناد یک درصد برتر دنیا، ارائه خواهد شد.
بخش دوم از مباحث موضوع شناسی با عنوان انواع هوش مصنوعی و کارکرد های آنها در زمینه تحقیقات و پژوهش های علمی است که توسط جناب حجت الاسلام دکتر محمد حسین بهرامی ریاست مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، ارائه می گردد.

اما بخش های مرتبط با مباحث فقهی دوره، که با محوریت چالش ها خواهد بود، از عناوین جذاب این دوره تابستانی است که در هفت بخش به آنها خواهیم پرداخت:

بخش چالش های سیاسی و حکمرانی هوش مصنوعی، توسط حجت الاسلام عبد الحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، ارائه خواهد شد.
بخش چالش های حقوقی هوش مصنوعی توسط حجت الاسلام سید حسن شبیری، رئیس دانشکده حقوق دانشگاه قم، بیان خواهد شد.
بخش چالش های فقهی هوش مصنوعی توسط اینجانب به عنوان مسئول میز پژوهشی فقه هوش مصنوعی موسسه عالی فقه و علوم اسلامی، ان شاءالله مطرح خواهد شد.
بخش چالش های ارزش شناختی و اخلاقی هوش مصنوعی، توسط حجت الاسلام حمید محسنی از پژوهشگران برجسته در این زمنیه، ارائه خواهد شد.
بحث چالش های هستی شناسی هوش مصنوعی، توسط حجت الاسلام احمد لهراسبی عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب ارائه خواهد گردید.
بحث چالش های معرفت شناختی هوش مصنوعی، توسط حجت الاسلام سید امیر سخاوتیان عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد و مسئول راه اندازی دانشکده مطالعات بنیادین هوش مصنوعی دانشگاه آزاد اسلامی قم مطرح خواهد گردید.
بحث چالش های انسان شناختی هوش مصنوعی نیز توسط دکتر کاظم فولادی قعله عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ارائه خواهد گردید.
در اختتامیه نیز در خدمت دکتر بهروز مینایی از اساتید برجسته در موضوع هوش مصنوعی و دکترای مهندسی و علوم کامپیوتر با موضوع بررسی سند ملی هوش مصنوعی ایران و نیز اسناد بین الملی خواهیم بود.